فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
رشدى كه خود فضلى از خدا و نعمتى از او است و خدا داناى فرزانه است.
تحلیل ادبی «فَضْلاً» و «نِعْمَةً»
«فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً». کلمه «فَضْلاً» به اصطلاح «مفعول له» «حبَّبَ» و «کَرَّهَ» در آیه قبل است؛ یعنی خدا ایمان را محبوب شما کرد و کفر و گناه را در نزدتان ناخوشایند نمود تا به شما تفضلی کرده باشد و نعمتی داده باشد.
نعمت‌ها و تفضل‌های مادی و معنوی، همه داده‌ی خداست
این بخش از آیه (فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً) بیانگر آن است که گرایش به ایمان و بی‌زاری از کفر و گناه، داده‌ی الهی است و این تابع یک اصل کلی است که نعمت‌ها و تفضل‌ها همه عطای اوست.
وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ؛ آنچه از نعمت‌ها که دارید از خداست. (نحل، ۵۳)
مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ؛ آنچه از نیکی‌ها که به تو رسد از خداست.(نساء، ۷۹)
ثمره‌ی باور به، الهی بودن نعمت‌ها
تذکر این حقیقت که ایمان راستین اهل ایمان و پاکی آنها از پلیدی و کفر و گناه، عطای الهی است، علاوه بر بیان معرفتی از معارف الهی، بازدارنده از غرور مؤمنان نیز خواهد شد؛ زیرا آدمی اگر دریابد که نعمت‌ها، از جمله نعمت ایمان و عمل صالح به توفیق الهی و تفضلی از جانب خداست، هرگز به ایمان و کردار صالحش فخرفروشی و خودبرتر بینی نمی‌کند.
در آیه هفدهم سوره حجرات می‌خوانیم؛ بر تو منت می‌نهند که اسلام آورده‌اند، بگو: اسلامتان را بر من منت نگذارید، بلکه خداست که نعمتی بزرگ عطایتان کرد که شما را به ایمان هدایت فرمود.
