وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّـهِ ۚ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَـٰكِنَّ اللَّـهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ ۚ أُولَـٰئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ
و بدانيد كه رسول اللّه در بين شما است بايد كه از او اطاعت كنيد و اگر او شما را در بسيارى امور اطاعت كند خود شما به تنگ مىآييد و ليكن خداى تعالى ايمان را محبوب شما كرد و در دلهايتان زينت داد و كفر و فسوق و عصيان را مورد نفرتتان قرار داد اينان رشد يافتگانند.
مفردات:
اِعْلَمُوا: بدانید
لَوْ يُطِيعُ: اگر اطاعت میکرد
لَعَنِتُّمْ: حتماً به رنج و مشقت میافتادید
حَبَّبَ: محبوب کرد
زَيَّنَ: زینت داد
كَرَّهَ: مکروه و زشت گرانید
عِصْيَانَ: معصیت
راشِدُون: رشد یافتگان
جریان نزول آیه
جمله «وَ اعْلَمُوا أَنَّ فِیکُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یُطِیعُکُمْ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُمْ» اشاره است به اینکه یک دسته از مؤمنین اصرار داشتهاند که خبر شخص فاسق (ولید بن عقبه) که در آیه قبلی به آن اشاره شد، مورد قبول واقع شود و رسول خدا(ص) به آن خبر ترتیب اثر دهند. جریان از این قرار بوده که رسول خدا(ص) ولید بن عقبه را که مردی فاسق بود به میان قبیله «بنی المصطلق» فرستاد تا زکات آنان را جمعآوری نموده بیاورد. ولید، نزد این قبیله رفت و مردم قبیله وقتی او را دیدند دلواپس شدند، و او بدون اینکه چیزی به ایشان بگوید، به مدینه برگشت و عرضه داشت که مردم بنی المصطلق از دین برگشتهاند، و زکات نمیدهند. رسول خدا(ص) تصمیم گرفت لشکر به سویشان بفرستد، و با ایشان کارزار کند که آیه مورد بحث نازل شد، و ایشان منصرف گردیدند و در بین مسلمانان عدهای اصرار داشتند که چه خوبست با بنی المصطلق کارزار کنیم.
مضمون کلی آیه ۷ سوره حجرات
مضمون آيه بیان این نکته است خداى سبحان مؤمنين را به جاده رشد انداخته، و به همين جهت است كه ايمان را محبوبشان كرده و در دلهايشان زينت داده، و كفر و فسوق و عصيان را از نظرشان انداخته. پس مؤمنين بايد از اين معنا غفلت نكنند كه رسول خدا (ص) را دارند. كسى را دارند كه تأیید شده از ناحيه خداست. كسى را دارند كه از ناحيه پروردگارش معجزهای دارد كه هرگز جز به راه رشد نمىبرد، و به سوى چاه و گمراهى نمىكشاند، پس بايد او را اطاعت كنند، و هر چه او اراده مىكند اراده كنند، و هر چه او اختيار مىكند اختيار كنند، و اصرار نورزند كه آن جناب ايشان را در آراء و خواهشهایشان اطاعت كند، چون اگر رسول خدا (ص) از مردم در بسيارى از امور اطاعت كند، هلاك مىشوند، و به سختی مىافتند.
چرا باید از رسول اللَّه (ص) اطاعت نماییم؟
پاسخ: “لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ”- يعنى اگر رسول خدا در بسيارى از امور به دلخواه شما رفتار كند به زحمت مىافتيد و هلاك مىشويد. و اين جمله به منزله جواب از سؤال مقدر است. گويا كسى پرسيده: به چه دليل در امور و حوادث به آن جناب مراجعه كنيم و چرا او به ما مراجعه نكند، و به دلخواه ما رفتار ننمايد؟ در پاسخ فرموده” براى اينكه اگر به دلخواه شما عمل كند، به زحمت مىافتيد و هلاك مىشويد”.