نکات تفسیری آیه ۴ سوره حجرات

إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُون

به درستى آنان كه تو را از پشت ديوار حجره‌‏ها بانگ مى‌‏زنند بيشترشان تعقل ندارند.

مفردات:

يُنَادُونَ: صدا می‌زنند(یکی از معانی ندا صدای بلند و فریاد زدن است)

الْحُجُرَاتِ: جمع حُجْرَة، اتاق‌ها. مراد اتاق‌های همسران پاک پیغمبر است که در کنار مسجد پیغمبر تهیه دیده شده بود. افرادی از بیرون پیغمبر را صدا می‌زدند که بیرون بیا.

وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ: از پشت خانه‌ها، از پشت اتاق‌ها

لَا يَعْقِلُون: تعقل ندارند، نمی‌اندیشند

اصولا هر قدر سطح عقل و خرد انسان بالاتر می‌رود بر ادب او افزوده می‌شود، زیرا «ارزش‌ها» و «ضد ارزش‌ها» را بهتر درک می‌کند.

معنی کلمه «يُنَادُونَ»

افرادی بودند که وقتی بر پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) وارد می‌شدند، آن حضرت را با نام کوچک به بیرون منزل فرا می‌خواندند: محمّدً محمّد!!…
کلمه «ندا» در لغت عرب به صدای معمولی گفته نمی‌شود، «ندا» یعنی بانگ، خروش و صدای بلند و یعنی همان «فریاد زدن» که در زبان فارسی استفاده می‌شود. 
«ِانَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ» یعنی آنها که داد می‌زدند و تو را با صدای بلند می‌خواندند.

ارتباط عقل و ادب

قرآن ارتباطی بین «رفتار غیر مؤدبانه» و «عدم استفاده از عقل» ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر قرآن ریشه‌های ادب را در «تعقّل» معرفی می‌کند.
قرآن در وصف کسانی که پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را با نام کوچک و با فریاد صدا می‌زدند(بی‌ادب هستند)، می‌فرماید: «أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُون»بيشترشان تعقل ندارند.
پس معلوم می‌شود بى‌ادبى نشانه‌ى بى‌خردى است.
چنانچه امام حسن مجتبی(علیه السلام) در حدیثی می‌فرمایند: «لا أدَبَ لِمَن لا عَقلَ لَهُ» كسى كه ادب ندارد، در واقع عاقل نیست. (بحار الأنوار: ج ۷۸ ص ۱۱۱ ح ۶.)
پیمایش به بالا