همه‌ موجودات بر اساس غریزه‌ طبیعی خود به توالد و تناسل مشغولند؛ در این میان انسان علاوه بر فطری بودن مسئله، به نیروی عقل و تفکّر نیز ممتاز گشته است، پس به بقای نوع خود توجه ویژه دارد.

ازدواج، به عنوان عاملی مهم و حیاتی برای بقای نوع انسان و پراکنده شدن در زمین مورد توجه قرآن قرار دارد:

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا(نساء/۱)

اى مردم، از پروردگارتان كه شما را از «نفس واحدى» آفريد و جفتش را [نيز ] از او آفريد، و از آن دو، مردان و زنان بسيارى پراكنده كرد، پروا داريد؛ و از خدايى كه به [نام‌] او از همديگر درخواست مى‌كنيد پروا نماييد؛ و زنهار از خويشاوندان مَبُريد، كه خدا همواره بر شما نگهبان است.

از فراز«وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً»» معلوم می‌شود ازدواج، به عنوان عاملی مهم و حیاتی برای بقای نوع انسان است.

و یا در آیه ۷۲ سوره مبارکه نحل می‌فرماید: «… وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً… » و از همسرانتان برای شما فرزندان و نوه‌هایى به وجود آورد.

و در پایان این آیه خداوند می‌فرماید: «وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ ۚ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ» که معلوم می‌شود ترك ازدواج و جلوگیرى از فرزند و تحریم حلال‌های الهی، باطل‌گرايی و كفران نعمت است.

مقصود از نعمت همان است که همسرانی از جنس خود بشر براى ایشان درست کرد، و فرزندان و نوه‌هایی از همسران پدید آورد.

در منابع روایی و فقهی شیعه و اهل سنت گهگاه به ارتباط ازدواج و حفظ نسل اشاره شده و آن را از فضائل ازدواج نامیده‌اند.

چنان که رسول گرامی اسلام در حدیثی زیبا می‌فرمایند:

«تَزَوَّجوا فَاِنّی مُکاثِرٌ بِکُمُ الاُمَمَ غَداً یَومَ القیامَه»(حرّعاملی، ۱۳۹۱ق،ج ۱۴) ازدواج کنید که من در روز قیامت به زیادی شما نزد دیگر امت‌ها برتری می‌جویم.