فرزند، یار و مددکار انسان
خداوند در بیان الطاف الهی به قوم بنیاسرائیل در آیه ۶ سوره مبارکه اسراء میفرماید:
«… وَ أَمْدَدْناکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ جَعَلْناکُمْ أَکْثَرَ نَفیرا؛ …و شما را به وسیله اموال و ثروت سرشار و فرزندان و نفرات بسیار تقویت نمودیم؛ آنچنانکه نفرات شما بر نفرات دشمن فزونى گرفت.»
نکته:
سرمايه و نيروى انسانى، از جمله فرزندان وسيله قدرت و حكومت است. «أَمْدَدْناكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِين»
همچنین در آیه ۱۲ سوره مبارکه نوح میفرماید:
«وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهاراً؛
و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغهاى سرسبز و نهرهاى جارى در اختیارتان قرار دهد.»
معنی امداد و مدد
کلمه «امداد» به معناى رساندن مدد به دنبال مدد دیگر است، و مدد به معناى هر چیزى است که آدمى را در رسیدن به حاجتش کمک کند، و اموال و فرزندان نزدیکترین کمکهاى ابتدایى براى رسیدن جامعه انسانى به هدفهاى خویش است. (طباطبایی ،۱۴۱۷ق، ج ۲۰ : ۳۰)
و در آیه ۱۳۳ سوره مبارکه شعراء میفرماید:
«أَمَدَّکُمْ بِأَنْعامٍ وَ بَنین؛ شما را به چهارپایان و نیز پسران (لایق و برومند) امداد فرموده؛»
این تعبیر در آیات مختلف قرآن تکرار شده است که به هنگام برشمردن نعمتهاى مادى نخست به «اموال» اشاره مىکند، بعد به «نیروى انسانى» که حافظ و نگاهبان و پرورش دهنده اموال است، و این یک ترتیب طبیعى به نظر مىرسد، نه اینکه اموال از اهمیت بیشترى برخوردار باشد. (مکارم شیرازي ،۱۳۷۵ ، ج۱۵: ۲۹۶)
تفسیر نمونه ذیل آیه ۴۶ کهف «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَۀُ الْحَیاةِ الدُّنْیا…» در این خصوص مینویسد:
در حقیقت در این آیه انگشت روى دو قسمت از مهمترین سرمایههاى زندگى دنیا گذارده شده است که بقیه به آن وابسته است، «نیروى اقتصادى» و «نیروى انسانى» چرا که براى رسیدن به هر مقصودى از مقاصد مادى حتماً این دو نیرو لازم است، و به همین دلیل آنها که بر تخت قدرت مىنشینند، سعى در جمع آورى این دو نیرو مىکنند، مخصوصاً در زمانهاى گذشته هر کس فرزندان بیشترى داشت خود را نیرومندتر احساس مىکرد، چرا که آنها یکى از دو رکن اصلى قدرت او را تشکیل مىدادند. (مکارم شیرازي ، ۱۳۷۵ ،ج۱۲: ۴۴۵)
امام سجاد (ع) در روایتی گهربار میفرماید:«مِن سَعادَهِ الرَّجُلِ اَن یَکونَ لَهُ وَلَدٌ یَستَعینُ بِهِم» (الكافي : ج ۶ ص ۲ ح ۲)
یعنی از سعادت مرد این است که فرزندانی داشته باشد که کمککار او باشند.
امداد معنوی توسط فرزندان
اسحاق بن عمار از امام ششم (عليه السلام) روايت مىكند : شخصى گفت در داشتن فرزند بى رغبت بودم ، تا توفيق وقوف در عرفات نصيبم شد، در كنارم نوجوانى را ديدم دعا مىكرد و اشك مىريخت و مىگفت:
يا رَبِّ والِدَيَّ والِدَيَّ فَرَغَّبَنى فِى الْوَلَدِ حينَ سَمِعْتُ ذلِكَ. (وسائل، ج ۲۱، ص ۳۵۵.)
خداوندا پدر و مادرم ، پدر و مادرم ، با شنيدن دعاى او نسبت به پدر و مادرش شوق پيدا كردن فرزند در من پديد آمد .
پدران و مادران از دنيا رفته ، از عبادت و مناجات ، و كارخير فرزندانشان در صورتى كه اهل ايمان بودند بهره كامل مى برند .